Zona yang membebaskan fikiran, khayalan, keinginan, dan harapan. It's just fiction.

Rabu, 13 Juni 2012

Sastra Sunda: Wawacan Gagak Lumayung


     A            Identitas Buku   
1)      Judul               : Wawacan Gagak Lumayung
2)      Penulis             : M.O. Suratman
3)      Penerbit           : Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, Proyek Penerbitan                      Buku Sastra Indonesia dan Daerah, 1981
4)      Asli dari          : University of California
5)      Didigitalkan    : 9 Mei 2007
6)      Tebal               : 68 Halaman

      B            Pengertian
Sebelum mengetahui lebih dalam mengenai buku ini, alangkah baiknya kita memahami pengertian dari kata ‘wawacan’ itu sendiri.
Wawacan adalah bentuk karya sastra yang sangat populer pada abad ke-19 sampai awal abad ke-20. Sebelum orang Sunda mengenal bentuk penulisan prosa, hampir semua bentuk tulisan disusun dalam bentuk puisi wawacan dan dangding, yang dikarang menggunakan aturan pupuh.
Pupuh ( Sunda: Pepeuh ) adalah bentuk puisi tradisional bahasa Sunda yang memiliki jumlah suku kata dan rima tertentu di setiap barisnya. Terdapat 17 jenis pupuh, masing-masing memiliki sifat tersendiri dan digunakan untuk tema cerita yang berbeda. Ketujuh belas jenis yaitu:
  • Asmarandana              : bertemakan cinta kasih, birahi
  • Balakbak                     : bertemakan lawak, banyolan
  • Dangdanggula             : bertemakan ketentraman, keagungan, kegembiraan
  • Durma                         : bertemakan kemarahan, kesombongan, semangat
  • Gambuh                      : bertemakan kesedihan, kesusahan, kesakitan
  • Gurisa                          : bertemakan khayalan
  • Jurudemung                : bertemakan kebingungan
  • Kinanti                                    : bertemakan penantian
  • Lambang                     : bertemakan lawak dengan aspek renungan
  • Magatru                       : bertemakan penyesalan
  • Maskumambang          : bertemakan kesedihan yang mendalam
  • Mijil                             : bertemakan kesedihan yang menimbulkan harapan
  • Pangkur                       : bertemakan perasaan sebelum mengemban sebuah tugas berat
  • Pucung                        : bertemakan rasa marah pada diri sendiri
  • Sinom                          : bertemakan kegembiraan
  • Wirangrong                 : bertemakan rasa malu akan tingkah laku sendiri
  • Ladrang                       : bertemakan sindiran
     C            Isi Buku
Secara garis besar, wawacan gagak lumayung adalah kisah Raden Putra Gagak Lumayung yang dibeberkan melalui bentuk tembang dalam pupuh. Pupuhnya terdiri dari lima belas pupuh :
ü  Dandanggula
ü  Kinanti
ü  Sinom
ü  Pangkur
ü  Durma
ü  Asmarandana
ü  Kinanti
ü  Pangkur
ü  Sinom
ü  Asmarandana
ü  Kinanti
ü   Sinom
ü  Dandanggula
ü  Asmarandana
ü  Kinanti
Mengingat banyaknya pupuh dan keterbatasan tempat, maka penulis hanya akan memberikan 3 buah pupuh yang mewakili cerita.
1)   Kinanti
11. Piunjuk Gagak Lumayung, "Kaulanun rama Gusti, sim abdi sanés teu niat, tobat teu ngémut rarabi, mung aya nu panasaran, ku abdi nu dipiati.
12. Kieu anu dipiémut, siang atanapi wengi, taya sanés nu kacipta, abdi jadi Sénapati, perang henteu mendak lawan, sepi nu ngajadi tanding.
13. Mung ayeuna perang buntu, teu aya lawanna deui, jadi alatan kapalang, tacan wareg ngabén jurit, kamana nyiar nu gagah, kanggé pitandingeun abdi.
14. Réh saémut abdi hirup, ti alit dugi birahi, can terang getih sorangan, sakitu nu dipiati, kumaha atuh akalna, milari nu gagah sakti.
15. Réhing suwung anu pamuk, sepi nu sakti pinilih, anu gagah gé teu aya, milari sa-Pulo Jawi, téh kitu nu janten marga, anu mawi abdi runtik."
16. Hémeng galih Kanjeng Ratu, sakedapan henteu muni, wekasan nyaur Dén Patya, miwarang milari Resi, para Ajar nu koncara, kelun Nujum nu waracis.
17. Maksad badé neda tulung, torah dimana nu sakti, pilawaneun Radén Putra, harita Dén Patih amit, medal ti payuneun Raja, kebat nyiar nujum sidik.
18. Ka anu jauh dijugjug, ka nu tarebih disungsi, énggalna lampah Dén Patya, tugas parantos tarapti, anu waracis darongkap, dideuheuskeun ka Sang Aji.
19. Sujud nyembah para Nujum, bingah Prabu Siliwangi, harita kénéh mariksa, "Bagja sadayana sumping, pangna andika diala, kaula rék merih pati.
20. Geura torah mangka weruh, ieu sawewengkon Jawi, dikira saha jalmana, nu patut ngayonan juru, nu saimbangan gagahna, nu tanding jeung anak kami.
21. Ka Radén Gagak Lumayung, geura unjukkeun ka kami, pok kadinyah ulah éra, atawa gimir wawarti, sab kaula panasaran, hayang manggih tanding jurit."
22. Tungkul sadaya pra Nujum, sami ngémut lebet galih, ngahuleng teu sasauran, réh sesah badé wawarti, badé unjukan waregah, réh teu aya tanding deui.
23. Kocap aya hiji Nujum, ngiring campur nyiliwuri, henteu manon jeung nu réa, Malaikat salin rupi, badé ngantunkeun lantaran, pok unjukan aki-aki.
24. "Kulanun dawuh Sang Ratu, menggah émutan sim abdi, ngoréhan di Pulo Jawa, tangtos moal aya tanding, anu gagah téh mung putra, sakti manggulang-mangguling.
25. Aya ogé kaulanun, pitandingeun putra Gusti, mung sanés di Pulo Jawa, aya di Mekah nagari, wastana Ali Murtada, Bagénda Ali bin Tolib.
26. Mung tebihna sakalangkung, ayana di Puseur Bumi, nya éta di nagri Arab, tah ieu mah tangtos tanding, pilawaneunnana putra, tangtos ramé ngabén jurit.
27. Itu ieu tacan tangtu, anu unggul apes jurit, duka mana anu kalah, mung tangtos ka dinya tanding, sakitu abdi unjukan." Bingah Prabu Siliwangi.
28. Ngalahir deui ka Nujum, "Terangkeun baé sakali, tiap aki bisa norah, pilawaneun kitu deui, tangtu katorah ayeuna, saha nu unggul nu sisip.
29. Pihak mana anu unggul, ku aki kudu pilahir." Ki Nujum barang dipaksa, sina nerangkeun nu sisip, harita kénéh ge musna, ti payuneun Siliwangi.
30. Ngagebeg manah Sang Prabu, nya kitu Nujum nu hadir, réhna aki tos teu aya, léosna teu katingali, para Nujum pok unjukan, "Kulanun Paduka Gusti.
31. Sim abdi héran kalangkung, pami ngémut aki-aki, anu nembé norah téa, henteu wanoh sareng abdi, duka ti mana dongkapna, sapertos nu nyiliwuri.
32. Matak hémeng kaulanun, saha éta aki-aki, nyanggakeun sadaya-daya, rumaos bodo sim abdi, marga bobot pangayonna, henteu ngalangkungan Gusti."
33. Ngahuleng Gagak Lumayung, hanjakal ku aki-aki, dugi ka kumejot manah, panasaran liwat saking, harita teras unjukan, "Kaulanun rama Gusti,
34. Jisim abdi amit mundur, rék ngabujeng torah aki, ka mana gé rek ditéang, nyusul anu wasta Ali." Sang Prabu alon ngandika, "Kuma karep Radén pasti.
35. Ngan sambung salamet maksud, mangka karep Radén hasil, moal nyarék moal nitah." Kiansantang nyembah amit, mundur ti payuneun rama, teu nganggo ngénjingkeun deui.
36. Harita kénéh gé laju, kaluar ti lebet nagri, ngantun dayeuh Pajajaran, lumampahna kadya angin, ka kalér kulon angkatna, nyorang hiji tempat resik.
37. Sisi cai sisi gunung, angin leutik ngahiliwir, sok matak seger salira, Radén lirén teras calik, mepet pancadria muja, neda-neda ka Déwa Di.
38. Ka Déwa nu Marawolu, ka Marasanga Mamalih, nyaur salebeting manah: "Duh Déwa sembaheun abdi, mugia masihan terang, mun leres di Puseur Bumi.
39. Aya pilawaneun pupuh, nu ngaran Bagénda Ali, mugi dipasihan terang." Teu lami waktosna deui, aya sora teu katingal, tah kieu anu kakuping,
40. "Hé Radén Gagak Lumayung, anu gagah pilih tanding, ieu kula lain Déwa, tapi Rat Sukma nu Suci, ka Radén ngawaris ngaran, Dén Garantang Sétra nami.
41. Nya di dieu tempat linduk, nelah Ujungkulon nami, Ujung tungtung panganggeusan, nganggeuskeun kasengsrem galih, kulon nyata keur kaula, milari getih pribadi.
42. Nyata Sétra bersih ngempur, milari marganing Suci, nya karep Radén ayeuna, ngabujeng Bagénda Ali, nu aya di nagri Mekah, pasti jeung Radén téh panggih.
43. Garantang nyatana maksud, tangtu papanggih jeung Suci, geura bral ayeuna iang, kebatkeun saniat kami." Ngoréjat Radén tos gugah. ti Ujungkulon geus indit.
44. Jol dongkap ka sisi laut, teu kandeg kapegat cai, Raden teras napak sancang, najan ngapung nerus bumi, Radén moal kapetolan, tawisna nu gagah sakti.
45. Kantun Dén Gagak Lumayung, nuju ngambah di jaladri, urang diselang sakedap, gentos anu kocap deui, Kangjeng Gusti Rosullulah, kasinoman anu Suci.
2)   Sinom
193. Kadangu ku Maha Raja, piunjukna eta Mantri, ngahuleng Sang Pajajaran          sakedap mah henteu muni, teu lami seug ngalahir: ,He kumaha para Ratu, tah geuning kitu ayeuna, Kiansantang datang deui, timbang-timbang urang teh kudu kumaha?"
194. Piunjukna para Raja: ,Dupi menggah jisim abdi, lebet kana paribasa, taya sanes nu diiring, siang wengi ge Gusti, tumut sapilahir Ratu, nyanggakeun sadaya-daya, ka mana-mana ge ngabdi, ayeuna mah teu niat salin Agama.
195. Namung upami dawuhan, jisim abdi moal mungkir, cindekna kumaha Kersa, menggah abdi darma ngiring." Siliwangi ngalahir: ,Mun kitu mah atuh sukur, sabab ari kaula mah, pikir mungkir mangsar-mingsir, moal enya anak nalukkeun ka bapa.
196. Sarta kula teu percaya, majar maneh wakil Nabi, Nabi teh Nabi nu mana, kami teu niat saeutik, moal anut ka Nabi, sok ngancam majar di Kubur, make nyebut ditakonan, ku Kirun reujeung Wanakir, mawa gada gedena sereg di dunya.
197. Jeng pedang satunjang dunya, omongan bangsa teu harti, nyebut paeh ditakonan, kapan mungguhing nu mati, dikubur jero bumi, sapira legana kubur, atawa dina tambela, kapan sakitu hareurin, kari-kari make nyebut ditakonan.
198. Najis teh jeung mawa-mawa,jiga tiiran jangjeli,barisok ngomong sorangan, harus harewosna leutik, nyembah Muhammad Nabi, beleke siga nu burung, lamun seug taya halangan, ku geus aya tanda jurit, pikirs ebe lsok hayang nalipak inya.
199. Cindekna ayeuna urang, saha nu nurut ka kami, ulah sieun ulah reuwas, pangkat gede pangkat leutik, geura galede ati, ulah paur ku Lumayung, bisi kaburu ku Santang, luas nilarkeun nagari, urang kabur Pajajaran sina musna.
200. Urang cipta jadi alas, batan ku Islam kaandih, sarta omat sarerea, lampah teh kudu ngahiji, kudu taleger ati, jugjug Pajajaran Sewu, sarta kudu ganti rupa, boh Raja atawa Mantri, kudu daek sadayana jadi macan.
201. Ari kaula sorangan, arek jalan nerus bumi, sakitu kula amanat." Nyembah nyaur pra Bopati: ,Ngiring dawuhan Gusti, sumeja tumut kulanun." Harita keneh Sang Raja, nyandak iteuk ki Lagoni, diguratkeun tengah-tengah padaleman.
202. Istijradna kang tekanan, Karaton teh salin rupi, jadi leuweung jujumplukan, kitu deui pra Bopati, diteunggeul ku Lagoni, sadayana jadi maung, buntut panjang tinggarebay ting galaur matak gimir, anu tutul anu loreng warna-warna.
203. Dupi nu jadi Rajana, Ratu Batulayang Aji, harita sadaya budal, kebat ka Sancang darugi, sadaya teras cicing, nya eta di Sancang matuh, malah mah gentos jenengan, Ratu Patek Salinwarni, rayat Sancang kawit Menak Pajajaran.
204. Eta ti wangkid harita, tug dumugi ka kiwari, janten maung kajadian, kajajaden tina jalmi, dugi ka seuweu-siwi, tuluy tumuluy tumurun, Pajajaran ilang musna, tilem kasilih ku junti, anu kantun wawangina nu sumebar.
205. Pajajaran kantun tilas, tilas Prabu Siliwangi, wangi gudi ka ayeuna, Bogor nelahna kiwari, sajarah nini-aki, Batu Tulis anu kantun, tawis saksi bade musna,, Pajajaran tiis jempling, kantun nineung ningal alas jujumplukan.
206. Dupi Patih Pajajaran, anu kongas gagah sakti, Perabu Taji Malela, nu kawentar liat kulit, estuning pilih tanding, henteu ngiring janten maung, ka Cihaur jadi Ajar, seueur nu ka dinya muhit, hoyong gagah liat lir Taji Malela.
207. Dupi Prabu Pajajaran, anu gagah Siliwangi, harita keur nyasar lemah, mipir-mipir nerus bumi, teu weleh inggis risi, kabujeng aya nu nyusul, kantun nu di dasar lemah, ayeuna malikan deui, Sunan Rohmat nu nyeratan batu tea.
108. Harita hemeng manahna, kawit jalan gede leucir, nu didampal ku anjeunna, ngadak-ngadak janten salin, jadi batu karikil, barang ningali ka payun, kawit dayeuh jadi alas, karaton parantos leungit, kantun eurih sareng kaso pasolengkrah.
209. Gogodeg bakating heran, parantos aya sak ati, yen di cipta ku ramana, ku margi bakating alim, nampi Agama salin, bet sawios nandang kitu, Sunan Rohmat per amarah, nyaur lebeting panggalih ,Kangjeng rama asa kaniaya pisan.
210. Henteu nyaah ka turunan, seuweu-siwi Siliwangi, bet nagara sina musna, bet anggeus-anggeusan teuing, sareng naha teu watir, rahayat dimana ngaub, mun kaya kieu mah ama, jisim abdi mere tawis, ti ayeuna jadi musuh kabuyutan.
211. Lain ngamusuh turunan, musuh reh misah Agami, beda adat beda lampah, bongan mungkir ka Jeng Nabi, ama kamana nyungsi, tanwande bakal disusul, ngukir langit ngapak lemah, ku abdi wande disungsi." Eta kitu lebet manah Sunan Rohmat.
212. Teras sidakep Susunan, mapatkeun Kalimah Kalih, bari neda ka Pangeran, sareng ka Mujijat Nabi, ku hoyong enggal dugi, tepang sareng anu mubus, kacarios Maha Raja, nu aya di dasar bumi, harita teh maksadna bade ka luar.
213. Bumi rata nembe rengat, mung kabujeng katingali, yen putrana geuning aya, atuh teras mubus deui, kebat ka dasar bumi, waktos lemah rengat estu, tug dumugi ka ayeuna, patilasan Siliwangi, jadi kampung katelahna ,Baturengat."
214. Buta kawit tina badag, gede kasieun kainggis, sieun kenging ku putrana, eta kampung tepis wiring, mangka jaga di ahir, Cigondewah wates kampung, tah kitu sasakalana, kacarios Siliwangi, harita teh maksadna bade ka luar.
215. Barang nolol tina lemah, sakolepat katingali, Gagak Lumayung teh aya, kerelep deui ka bumi, teu lami nolol deui, sababraha kali kitu, namung tetep bae aya, putrana lir ngabeberik, tina sieun kerelep deui ka lemah.
216. Tempat tilas nolol tea, tug dumugi ka kiwari, ting parenclut gugundukan, kasurung ti lebet bumi, katelahna kiwari, kasebatna kampung Penclut, tah kitu sasakalana, patilasan Siliwangi, seueur pisan tilas nololna ka luar.
217. Di Munjul caket Manggahang, tilas nolol Siliwangi di Panojer tilas luncat, reuwas teras mubus deui, dina tilasna ngintip, Panenjoan nami lembur, di Nagrak atra katingal, tos sidik kerelep deui, kitu bae damelna teh susumputan.
218. Sinareng tilas lebetna, sapertos nu di Cipetir, katawis molongo lemah, di bawahan Sukabumi, ageungna liwat saking, patilasan anu mubus, meh sabawahan Pasundan, aya tilas Siliwangi, ngantun tilas ka siwina Pajajaran.
219. Dugi ka meh saban tempat, tilas nolol Siliwangi, namung keukeuh kanyahoan, ku putrana dibeberik, tilas nololna sidik, sadayana, jadi kampung, tilas Ratu Pajajaran, alim digentos Agami, lami-lami jalaran hese ka luar.
220. Rek maksa henteu kaduga, pendak sareng putra isin, ahima teras ngahiang, mulihna ka Margalokin, tah kitu Siliwangi, kasilih nagara estu, sareng kasilih Agama, ayeuna mung kantun wangi, sumeleber nyambuang sa-Pajajaran.
221. Kacarios Sunan Rohmat, henteu kebat nya milari, reh parantos kauninga, ramana teu bijil deui, tilem ngantunkeun lahir, mulih sareng badan alus, harita teu panasaran, Sunan Rohmat angkat deui, majeng ngulon sinareng manah kasmaran.
3)   Asmarandana
106. Kacarios anu mukim, iigaosna di nagri Mekah, tos sataun laniina teh, Kitab parantos katatab, ngarakitkeun salira, tambih diasih ku Rosul, nyeungceum nasehat utama.
107. Harita gentos kakasih, pasihan ti Rosullulah, Sunan Rohmat nelahna teh, barang dina hiji mangsa, nuju kempel sadaya, sami marek ka Jeng Rosul, ngajajar para Sahabat.
108. Sadayana tungkul ajrih, Gusti Rosul teh miwarang, ka S,,inan Rohmat nu anom, harita ngaos Sahadat, nyobian Mujijatna, harita keneh ngagugu, Sunan teh ngaos Sahadat.
109. Bari peureum tekad Suci, henteu lami Sunan beunta, manahna teu kinten bengong, rehna benten titingalan. Kersaning Nu Kawasa, aya di tempat kapungkur, nya eta di Pulo Jawa.
110. Ngusap raray bari Dikir, tetela sanes impenan, ngaleketey inanahna teh, harita teras sasambat, bari rambay cisoca: "Aduh Gusti Kangjeng Rosul, jisim abdi na kumaha.
111. Sinareng Gusti patebih, teu sangka kabina-bina, mung kantun hate cumantel, naha Gusti teh ngadoja, atanapi ngabuang, naon dosa abdi atuh, mugi Gtisti ngahampura."
112. Sunan Rohmat sedih kingkin, emut ka Gusti Panutan, abong parantos Papasten, nincak deui ka Pakuan, manahna seseblakan, melenguk kantun gegetun, hate asa didudutan.
113. Melang nineung ka Jeng Nabi, jung ngadeg Susunan Rohmat, ti dinya tch kebat mios, angkatna mili cisoca, ku margi ngenes manah, harita asa pahatu, patebih jeung nu disembah.
114. Rajeun pendak sareng jalmi, nyeta urang Pajajaran, namung ka Sunan teu naros, rehing sadaya kalinglap, ningali panganggona, teu siga Gagak Lumayung, Senapati Pajajaran.
115. Harita panganggo Haji, nganggo jubah sareng dastar, numawi taya nu nyaho, kebat lampah Sunan Rohmat, majeng ngulon nu angkat, lampahna semu ngalamun, jol dugi ka Ujungkulan.
116. Mendak tempat rada suni, gek calik Sunan di dinya, kana kai pek nyarande, nyawang lampah nu kasorang, bari ngembeng cisoca, parantos teler nu bingung, harita teras tatapa.
117. Tetep muntang hoyong tepi,, titip diri natap rasa, pasrah sadrah ka papasten, mepet sugri pancadria, cengeng pisan manahna, neda ka Gusti Yang Agung, umambon ka tanah Mekah.
118. Siang wengi kapigalih, mung rasa nu kantun luhlah, hoyong mulih moal leeh, nunuhun ka Gusti Allah, tepang jeung Rosullulah, manahna asa diluluh, ngangres ngungun samar polah.
119. Siang wengi nguji-ngaji, ujian jinis salira, kitu bae damelna teh, kahujanan kaanginan, estu tigin manahna, lamina atos sataun, henteu leueut henteu tuang.
120. Barang dina hiji wengi, kinten-kinten tabuh dua, Sunan Rohmat nuju ngaos, ngadu'a ka Gusti Allah, harita aya sora, namung teu katawis jentul, kieu eta kakupingna.
121. ,He Sunan Rohmat nu Tohid, tapa anjeun katarima, ayeuna mah eureun bae, maksud anjeun teh laksana, hayang deui ka Mekah, nineung ka Muhamad Rosul, geura pek baca ayeuna.
122. Nya eta Kalimah Kalih, bari muntang ka Yang Sukma, pek peureum sakeudeung bae." Mung sakitu ungel sora, Sunan bingah manahna, harita sumaur ,Nuhun", pek peureum Susunan Rohmat.
123. Prak ngaos Kalimah Kalih, pana muntang ka Pangeran, barang bray beunta olohok, anjeunna aya di Mekah, lurat-leret ningalan, bus lebet ka bumi Rosul, kasampak teh nuju aya.
124. Para Sahabat ge hadir, ngajajar calik di handap, Sunan munjung sujud bae, ngambung ka dampal sampean, bari nangis sasambat, alon nyaur Gusti Rosul: ,Kuma rarasaan Sunan.
125. Rasa ayeuna jeung tadi, jeung kami heran kacida, naha rarangsak panganggo, jeung siga nandangan brangta." Sunan nyaur dareuda, sadayana dipiunjuk, hiji taya nu kaliwat.
126. Barang tamat nu wawarti, Rosulolah seug ngandika, soantenna leleb alon: ,He rayi Susunan Rohmat, saliwat matak heran, rayi nyaba geus sataun, di Ujungkulon tatapa.
127. Tur rayi nandang prihatin, padahal nu saleresna, rayi bisi tacan hartos. rayi teh bieu nya angkat, dongkap deui ayeuna, henteu bulan henteu taun, rayi ukur memenitan.
128. Kudrat-Irodatna Gusti, nu Sipat Murba-Kawasa, malah ieu kami oge, kalayan para Sahabat, sadaya tacan ingkah, ti tadi masih karumpul, tah kitu mangka waspada."
129. Sunan Rohmat tungkul ajrih, ngahuleng lebeting manah, nu sakitu lamina teh, horeng mung sakiceup pisan, Kersaning nu Kawasa, ngahuleng Sunan teu nyaur, mung nganti kana dawuhan.
      D            Penggolongan Sastra
Setelah menganalisis dengan seksama, maka penulis memutuskan bahwa Wawacan Gagak Lumayung merupakan salah satu Karya Sastra Zaman Baru dengan alasan sebagai berikut:




a)      Bahan         : Kertas
Wawacan ini ditulis diatas kertas, terbukti dari tahun pembuatannya, karena pada zaman tersebut kertas sudah ditemukan. Meskipun sekarang sudah terdapat versi digitalnya.
Pasirkoja, 28 September 1956
S O M
Bandung
b)      Alat tulis     : Tinta
Wawacan ini ditulis dengan menggunakan tinta, alasannya sama dengan alasan pertama diatas. Sekalipun tinta yang digunakan melalui mesin tik/ tinta pulpen.
c)      Aksara        : Latin
Menggunakan huruf latin, abjad yang berbentuk carakan. Karena kata-kata yang digunakan sudah menggunakan huruf abjad dari a-z. Buktinya sudah ada dalam isi buku yang penulis cantumkan di salah satu bagian isi buku.
d)     Bahasa        : Sunda dengan ada pengaruh islam didalamnya. Buktinya,
Bismillahi kawit nu ditulis, budi-daya pamedaring Samad, dupi Samad tegesna teh, kawit "dongeng Karuhun", nu berbudi Bujangga asli, tawisna nampi Ilham, waspada saéstu, margi nu sipat Bujangga, titi-surti kukuh-pengkuh ati-ati, tulisan ngemban lisan.(dandanggula, ayat 1)
e)         Karangan      : Puisi
Bentuknya adalah puisi yang menceritakan sebuah  kisah  tentang Raden Gagak Lumayung, yang dikemas melalui pupuh tembang.
f)       Isi                : Cerita
Menceritakan jalan hidup Raden Gagak Lumayung.

Kieu kawit ujar ki Musanip, nyarioskeun Ratu nu baheula, aya sahiji Karaton, ngajajah para Ratu, nelahna Prabu Siliwangi, di Pakuan Pajajaran, gaduh putra pamuk, gagah teu aya tandingna, Radén Putra Gagak Lumayung wawangi, katelah Kiansantang.(dandanggula, ayat 4)



by : Umi_k









0 komentar:

Posting Komentar

fr33Zoonecustume. Diberdayakan oleh Blogger.

PopullaryierZ

© Fr33Zoone, AllRightsReserved.

Designed by ScreenWritersArena